Ποτάμια, Φλέβες και Γεφύρια του Βαλτινού

Από το βιβλίο «Το Βαλτινό» του συγχωριανού μας φιλόλογου Ευάγγελου Στάθη.
Ένα ποτάμι έχει το Βαλτινό, τον Παλιοπόταμο. Πηγάζει από τη λίμνη στο Καλάμι. Κατεβαίνοντας χωρίζει την έκταση του Βαλτινού από τις εκτάσεις των χωριών Διαλεχτού, Πρίνου, Γοργογυρίου, Δενδροχωρίου, συνοικισμού Ματσουκαίικων, Φήκης και συναντιέται με τον Κεφαλοπόταμο στη Θέση «Σμίξη» κάπου εκεί που συνορεύουν τα κτήματα Βαλτινού, Κάτω Ελάτης και Φήκης. Περνάει τόσο κοντά από την περιφέρεια του χωριού, που παραλίγο να ακουμπήσει, να γλείψει τα οικόπεδα 5-10 σπιτιών.

Το σχετικά μεγάλο αυτό ποτάμι παλιά δημιουργούσε μικρά παραποταμάκια που τα λέγαμε φλέβες.

Θαυματουργές και ευεργετικές αυτές οι φλέβες και γιατί το καλοκαίρι ξεδιψούσαν και δρόσιζαν ανθρώπους, ζώα και φυτά, και γιατί ομόρφαιναν γενικά όλο το χωριό.

Γέφυρες

Ο Παλιοπόταμος, το μικρό το ποταμάκι που περνούσε μέσα από το χωριό, και οι φλέβες σε ορισμένα σημεία καθιστούσαν δύσκολη τη διάβαση, είτε γιατί σ΄αυτό το σημείο πλάταιναν κάπως είτε γιατί εκεί τα νερά τους ήταν κάπως περισσότερα.
Σ΄ αυτά λοιπόν τα σημεία έγιναν γέφυρες μικρές, μεγάλες και μεγαλύτερες, κατασκευασμένες από λισιές και πρόχειρα ξύλα έως από σίδερο και μπετόν.

Υπήρχαν λοιπόν καμάρες γεφυρούλες, γεφύρια και γεφυράκια που είχαν το καθένα και την ονομασία του, κυρίως από την τοποθεσία στην οποία βρισκόταν. Δεν πρόκειται για μνημεία τέχνης , γιατί ήταν μικρά τα κατασκευάσματα όμως αυτά με την απλή τεχνική τους διευκόλυναν τους ανθρώπους στις εργασίες τους και στην επικοινωνία μεταξύ τους, ένωναν και φίλιωναν τις ψυχές τους. Πάνω τους πέρασαν και πόνος και μόχθος πολύς και κάματος των ανθρώπων αυτών.

Στον Παλιοπόταμο έχουμε δύο γέφυρες, μια που τη λέμε απλά Παπαραντζιώτικη, γιατί η γέφυρα αυτή βρίσκεται στο σημείο όπου το ποτάμι χωρίζει τα δύο χωριά (Βαλτινό και Παπαράντζα) και την άλλη τη λέμε γέφυρα Ματσουκιώτικη, γιατί χωρίζει το Βαλτινό από έναν συνοικισμό του Δενδροχωρίου, τα Ματσουκέικα. Η γέφυρα αυτή έγινε το 1974 – 75 περίπου. Παλιότερα στο σημείο εκείνο δημιουργούνταν μικρά ξύλινα γεφυράκια για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων και των ζώων μόνο.

Μια τσιμεντένια καμάρα υπήρχε στον Κουραδά, αυτήν που αναφέραμε λίγο παραπάνω. Βρίσκονταν 50 περίπου μέτρα πιο δω απ΄ το σημερινό νεκροταφείο.
Οι άλλες γέφυρες, τα γεφύρια και τα γεφυράκια έγιναν για να περνιούνται εύκολα οι φλέβες και το μικρό ποταμάκι και έχουν να κάνουν με διάφορες ονομασίες, κυρίως τοπωνυμίων ή επωνύμων από κατοίκους του χωριού μας.

…Μέσα στο χωριό, στο ποταμάκι, επίσης υπήρχαν:
Γέφυρα τσιμεντένια κοντά στο μεγάλο αρτεσιανό εκεί, όπου σήμερα υπάρχει το δέλτα της Δημοσιάς και των δρόμων που περνάνε μπροστά από τα σπίτια του Αντώνη Μάμαλη και του Βαγγέλη Πέτρου. Έγινε από τον τότε Δήμαρχο Πιαλίων Ευάγγελο Χρηστάκο (1907 – 1914).

Πρόχειρο γεφυράκι ξύλινο- λισιά μπροστά στο Νικόλα Καραθανάση.

Γεφυράκι ξύλινο – λισιά μπροστά στο Γιώργο Τζατζά.
Γεφυράκι ξύλινο – λισιά μπροστά στο Σαρακίνα, ανάμεσα στα οικόπεδα Κ. Καλυβιώτη και Γ. Ιωάννου σήμερα στο σημείο όπου υπάρχει μια τρίγωνη πλατειούλα.