Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2011

«Λεξικό» το δεύτερο βιβλίο του κ. Ευάγγελου Στάθη



Ύστερα από το αξιόλογο δίτομο βιβλίο του, με τίτλο «Το Βαλτινό» ο συγχωριανός μας Ευάγγελος Στάθης (Φιλόλογος), ολοκληρώνει αυτόν τον καιρό το δεύτερο έργο του (πόνημα) που αφορά στον τόπο μας.
Πρόκειται για ένα λεξικό της σύγχρονης Τρικαλινής και Θεσσαλικής, διαλέκτου, που σύντομα θα εκδοθεί.
Είναι μια χρονοβόρα, επίπονη και δύσκολη, εργασία, γιατί όπως λέει και ο ίδιος στην εισαγωγή του, «δεν υπάρχει σήμερα ένα μεγάλο Ιστορικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής (συμπληρώνεται ακόμα από την Ακαδημία Αθηνών), ώστε να παρέχει μια επιλογή κάποιου έτοιμου και επιστημονικά έγκυρου υλικού.
Παρά τις μεγάλες όμως δυσκολίες που παρουσιάζει η εργασία αυτή, δε θα μπορούσε να αναβληθεί, γιατί αποτελεί ανάγκη κυρίως ενός κοινού που μίλησε και βίωσε τον λεξικό αυτόν πλούτο, τον λεξικολογικόν αυτόν θησαυρό της σύγχρονης τοπικής διαλέκτου. Αλλά και οι νεότεροι που ενδιαφέρονται να έχουν μια στοιχειώδη εξοικείωση με τις λέξεις αυτές, καθώς και η φιλομάθεια του μεγάλου μορφωμένου ελληνικού κοινού για την πληρέστερη σπουδή της νέας μας γλώσσας επιβάλλουν τη σύνταξη ενός τέτοιου λεξικού.



Η εργασία αυτή, συνεχίζει ο κ. Ευάγγελος Στάθης, έγινε στις εξής βάσεις.
Το λεκτικό υλικό, γλωσσολαογραφικό κυρίως, αποτελεί βιωματική εμπειρία από την επικοινωνία με τους κατοίκους του χωριού μου. Γι’ αυτό φρόντισα να το καταγράψω αυθεντικό, έτσι όπως το άντλησα από τις ανεξάντλητες πηγές των παππούδων και γιαγιάδων, γέρων και γριών, όλων, μικρών και μεγάλων• η ζωή μέσα στη φύση από την άλλη, το δημοτικό τραγούδι, το παραμύθι, οι μύθοι, οι παροιμίες τροφοδότησαν τα παραδείγματα που παρατίθενται• επίσης η επαφή και η επικοινωνία με τις σπουδές μου πρώτα και με τη διδασκαλία αργότερα με βοήθησαν στη γνωριμία με την ελληνική γλώσσα, τις διαλέκτους και τα ιδιώματα αυτής. Σκοπός μας ήταν η διάσωση αυτού του διαλεκτικού και ιδιωματικού υλικού που χάθηκε ή κινδυνεύει να χαθεί μέσα στη δίνη της ξενογλωσσίας, της γλώσσας της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Οι νέοι και οι νεώτεροι άρχισαν να μην τις χρησιμοποιούν πια, φοβούμενοι μη χαρακτηριστούν χωριάτες, βλάχοι ή καραγκούνηδες. Γι’ αυτό αξίζει να καταγραφούν, έτσι, για να αποτελέσουν μια μικρή κιβωτό, μια μικρή τράπεζα αυτού του θησαυρού.
Αυτοί και πολλοί άλλοι λόγοι μας παρακίνησαν στην έκδοση τούτου του πονήματος».
Εμείς, παρουσιάζουμε παρακάτω ένα ελάχιστο δείγμα της εργασίας του κ. Ε. Στάθη και αναμένομε την έκδοση με ανυπομονησία :
α
α επιφώνημα 1) αντί προστακτικής: α στο καλό – α να χαθείς 2) επιφώνημα χαράς και θαυμασμού: α νάτος! – α τι καλά! 3) αντί του άντε ή του άι: α γληγορότερα – α παίξ’ τα χέργια σ’ λίγου 4) απάντηση σε κλητική προσφώνηση: μάνα, ώ μάνα – α, γιέ μ’ 5) προθετικό: απαλάμη, αμασκάλη, αχιλώνα, αβρόχι, αλάθους, αλάνταβους, απίστουμα, αψήλουμα, αλαθεύου, ακαλνάου, αμπουλιάζου, απιρνάου κ.λ.π.


αβάντα η θηλ. ουσ. 1) εμπρός: αβάντα, Γιάννη! 2) υποστήριξη, βοήθεια: έχει μιγάλη αβάντα αυτός 3) όφελος, κέρδος (από δω και η λέξη αβανταδόρος).

επικοινωνιστε μαζι μας