Το Βαρούσι Τρικάλων

Κάτω από το κάστρο στη Β.Α. πλευρά της πόλης των Τρικάλων, στις νότιες και μεσημβρινές κατωφέρειες των δύο λόφων, του φρουρίου και του προφήτη Ηλία βρίσκεται το Βαρούσι.
Το Βαρούσι αποτελεί την παλαιότερη συνοικία των Τρικάλων με ιδιόμορφη αρχιτεκτονική και πλακόστρωτα δρομάκια.
Είναι η γειτονιά που συνδέει την πόλη των Τρικάλων με την ιστορία της.

Η λέξη "Βαρούσι", σημαίνει "προάστιο" ή "συνοικία εκτός κάστρου".
Η ιδιόμορφη αρχιτεκτονική και τα στενά σοκάκια του Βαρουσίου που ελίσσονται ανάμεσα στα αρχοντόσπιτα και μερικές φορές οδηγούν σε αδιέξοδα, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της γειτονιάς. Γιατί το Βαρούσι χτίστηκε ακολουθώντας ελεύθερα τη μορφολογία του εδάφους και τις επιταγές της κοινωνικής ζωής της εποχής, χωρίς να νοιάζεται για προκαθορισμένους πολεοδομικούς κανόνες.

Η μορφή των δρόμων και η έλλειψη χώρου είναι οι λόγοι που δημιούργησαν το πιο σημαντικό γνώρισμα της μορφολογίας του: το "σαχνισί", τη σκεπαστή προεξοχή δωματίων του ορόφου, που συχνά είχε τριγωνική μορφή και στηρίζονταν σε ξύλινα δοκαράκια.
 



Τα αρχοντόσπιτα στη συνοικία "Βαρούσι" των Τρικάλων ανήκουν στον τύπο της βορειοελλαδίτικης κατοικίας, όπως διαδόθηκε στα Βαλκάνια το 19ο αιώνα.

Τα σπίτια είναι διόρωφα, με πέτρινο ισόγειο και όροφο χτισμένο από μπαγδατί. Ο όροφος των σπιτιών προεξέχει, δημιουργώντας τα σαχνισιά. Σκεπάζονται από χαμηλή ξύλινη στέγη με βυζαντινά κεραμίδια.

Οι αυλές πάντοτε περικλείονται από ψηλούς μαντρότοιχους και το ισόγειο των σπιτιών δεν έχει ανοίγματα για λόγους ασφαλείας.

Τα σπίτια είναι συνήθως τοποθετημένα προς την πλευρά του δρόμου και σπανιότερα βρίσκεται η αυλή στην πρόσοψη και το σπίτι στο βάθος. Συχνά όμως τα οικόπεδα είναι διαμπερή, κι έτσι στον ένα δρόμο βλέπει το σπίτι και στον άλλο η αυλή του.

Το Βαρούσι Τρικάλων κουβαλάει τα σημάδια του χρόνου με αξιοπρέπεια. Σημάδια που δεν κατάφεραν να στερήσουν το παραμικρό από την ομορφιά της και τη γοητεία της.

Η επίσκεψη στην παραδοσιακή συνοικία αποσπά τον θαυμασμό όλων για την φυσιογνωμία, τον ρυθμό και την αισθητική αρχοντιά που διακατέχει τον χώρο.