Tου Χρήστου Γιανναρά
Καταλαβαίνουμε τι θα πει έρωτας, αυτό δεν σημαίνει ότι
γνωρίζουμε τον έρωτα. H κατανόηση συνάγεται από εξηγήσεις, ακούσματα, πολλά
διαβάσματα και θεάματα. Τη γνώση τη γεννάει η εμπειρία. Γνωρίζουμε τον έρωτα
μόνο με την εμπειρία μετοχής στον «τρόπο» του έρωτα.
H λέξη «τρόπος» σημαίνει ένα «πώς», όχι ένα «τι». Το «τι» το
γνωρίζουμε με την αισθητή πιστοποίηση ή με μόνη την κατανόησή του. Το «πώς» το
γνωρίζουμε μόνο μετέχοντας στην πραγμάτωσή του. Όχι με τον νου μόνο, αλλά με
την εμπειρία της πραγμάτωσης.
Διαβάζω τους κανόνες της κολύμβησης, της ποδηλασίας. Τους
κατανοώ, τους αποστηθίζω, τους κατέχω. Αυτό δεν σημαίνει ότι γνωρίζω κολύμβηση
και ποδηλασία. Θα έχω τη γνώση, μόνο αν αποκτήσω εμπειρία του «τρόπου» να
κολυμπώ και να ποδηλατώ. Είναι κοινή η πιστοποίηση: ότι για τη γνώση του
«τρόπου», τη γνώση του «πώς», δεν αρκούν οι λειτουργίες του νου, χρειάζεται η
εμπειρία μετοχής στο συγκεκριμένο ενέργημα. Γεννιέται η γνώση από το γεγονός
και τη δυναμική της μετοχής.
Μιλάμε για τη «δυναμική» της εμπειρικής γνώσης, επειδή είναι
μεν μια ολοκληρωμένη γνώση, αλλά ποτέ οριστικά και τελεσίδικα συντελεσμένη. Κατακτάται,
χωρίς ποτέ να εξαντλείται η κατάκτηση, να περατούται τελειωτικά. H εμπειρία του
«τρόπου» είναι γνώση ολόκληρη και πάντοτε ανολοκλήρωτη, τέλεια και συνεχώς
τελειούμενη. Ποια μάνα μπορεί να νιώσει ότι εξάντλησε και ολοκλήρωσε τον
«τρόπο» της μητρικής αγάπης, ποιος ερωτευμένος να πιστέψει ότι δεν υπάρχουν
άλλα περιθώρια καινούργιων εκπλήξεων στον ολόκληρο έρωτά του;
Kαταλαβαίνουμε τι σημαίνει η λέξη «έρωτας», καθόλου βέβαιο
ότι γνωρίζουμε τον έρωτα. Ούτε οι συναισθηματικές συναρπαγές ούτε η αισθησιακή
μέθη εγγυώνται γνώση του έρωτα. Θεωρητικές αναλύσεις, συμβουλές, διδαχές,
μαρτυρίες της εμπειρίας άλλων, μπορούν ίσως να μάς υποψιάσουν για τη διαφορά
του έρωτα από τις ευφραντικές ψευδαισθήσεις της ηδυπάθειας. Tόσο μόνο. Δεν
αρκούν για να γνωρίσουμε τον έρωτα, η μετοχή στον «τρόπο», η εμπειρία του
«πώς», δεν υπαγορεύεται, δεν διδάσκεται. Χαρίζεται ή κερδίζεται.