Οι λεύκες - Τα καβάκια – Οι Ηλιάδες

Οι ψηλόλιγνες λεύκες, τα καβάκια, όπως τα λένε οι παλαιότεροι, με την υψίκορμη φιγούρα τους στέκονται εκεί όρθια, σαν ακτίνες του ηλίου, πότε σε συστάδες πότε μόνα τους, αλλά πάντα ευθυτενώς σαν να προδιαγράφουν την πορεία του ανθρώπου (άνω-θρόσκω), και δημιουργούν την κατάλληλη αντίστιξη στις οριζόντιες γραμμές των καλλιεργειών. 

Και όταν κάποιες φορές, η συνηθισμένη τοπική ομίχλη κατακάθεται στην πεδιάδα, οι λεύκες αυτές προεξέχουν από το γαλακτώδες στρώμα της και γίνονται οι πρωταγωνίστριες ενός απόκοσμου θεάματος.

Σύμφωνα με την μυθολογία είναι οι κόρες του Ηλίου, οι Ηλιάδες που υπεραγαπούσαν τον αδελφό τους Φαέθοντα. 
Όταν εκείνος πέθανε, έκλαιγαν τόσο πολύ ώστε οι ίδιες μεταμορφώθηκαν σε λεύκες και τα δάκρυά τους σε κεχριμπάρια.

Ο Ήλιος, ο θεός του φωτός, που θεωρείται η πηγή της ζωής, του φωτός και της θερμότητας βρίσκονταν πάνω σε ένα χρυσό άρμα, ψηλά στον ουρανό απ’ όπου άκουγε και έβλεπε τα πάντα. Το άρμα του το έσερναν φτερωτά άλογα, που τα ρουθούνια τους πετούσαν φλόγες.

Έβγαινε το πρωί από τον ωκεανό και το βράδυ βυθιζότανε πάλι, αφού είχε διατρέξει τον ουράνιο θόλο από τη μία άκρη ως την άλλη.

Ο Φαέθοντας γιος του Ήλιου και της Κλυμένης θέλοντας να επιδειχθεί στους άλλους ανθρώπους, ζήτησε με επιμονή από τον πατέρα του να τον αφήσει να οδηγήσει το άρμα του για μια μέρα. Παρά τους φόβους του ο Ήλιος αναγκάσθηκε να υποχωρήσει και τον άφησε να οδηγήσει το άρμα του. Όμως ο Φαέθων δεν στάθηκε αντάξιος της εμπιστοσύνης του πατέρα του και εκεί που οδηγούσε το άρμα του Φοίβου-Ήλιου, είδε το φοβερό Σκορπιό στον ουρανό, τρόμαξε τόσο πολύ, ώστε έχασε την ψυχραιμία του και δεν μπόρεσε να ελέγξει τα ηνία του άρματος του πατέρα του. 

Επακολούθησε το αφήνιασμα των αλόγων, που είχε ως αποτέλεσμα να ανεβοκατεβαίνει ο Ήλιος, απειλώντας με καταστροφή τη Γη. Μάλιστα, τα άλογα έφεραν το άρμα τόσο χαμηλά και κοντά στη γη, ώστε άρχισε να καίγεται και τα ποτάμια άρχισαν να ξεραίνονται από την εκπεμπόμενη θερμότητα. Ο Δίας, θέλοντας να προλάβει χειρότερες καταστροφές, τον γκρέμισε με ένα κεραυνό στον Ηριδανό ποταμό, σκοτώνοντάς τον.

Οι αδελφές του Φαέθοντα, οι Ηλιάδες, απαρηγόρητες για τον θάνατο του αδερφού τους, έκλαιγαν συνέχεια μέχρις ότου οι θεοί τις μεταμόρφωσαν σε λεύκες.

Τέτοιες λεύκες, τα ονομαζόμενα «καβάκια», υπάρχουν διάσπαρτες στην περιοχή του Βαλτινού, της Φωτάδας, της Κάτω Ελάτης και γενικότερα της ευρύτερης περιοχής των Τρικάλων. 
Η λέξη καβάκι (τουρκ. Kavak) σημαίνει είδος λεύκας, η μαύρη ευθυτενής λεύκα. Οι ακτίνες του ηλίου θα λέγαμε εμείς.

Όμως δυστυχώς τέτοια καβάκια έχουν απομείνει πολύ λίγα σήμερα, σε σχέση με τις παλαιότερες εποχές.

Φαίνεται πως οι θεοί λυπήθηκαν το κλάμα των Ηλιάδων και τις μεταμόρφωσαν σε λεύκες, αλλά οι άνθρωποι δυστυχώς δεν δείχνουν ίχνος συμπόνιας και τις θανατώνουν σιγά - σιγά κόβοντάς τες…