Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2015

Στοχασμός μπροστά σε μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία


Του Δημήτρη Τσιγάρα
Παρατηρώντας μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία που απεικονίζει, με τη σειρά, και κατά ηλικία, όλα τα εγγόνια του παππού μου και της γιαγιάς μου, Κωνσταντίνου και Αικατερίνης Τσιγάρα, προέκυψαν διάφορες σκέψεις και αναδείχθηκαν αβίαστα τα αυτονόητα ερωτήματα: Για ποιο λόγο τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία, στον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και με την συγκεκριμένη σκηνογραφία;
Πίσω όμως από την επιτηδευμένη απλότητα της σκηνογραφίας της κρύβεται ο συνδυασμός και η σύνθεση απροσδόκητων συνειρμών.
Για την ανακάλυψη και την ανάγνωσή τους απαιτείται η διάθεση μιας ιδιαίτερης ματιάς και η ικανότητα συνταιριάσματος εικόνων και συμβόλων από την παράδοση μέχρι την δραματικότητα της σύγχρονης καθημερινότητας.
Σε πρώτο αφηγηματικό επίπεδο θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει μια νοσταλγική προσκόλληση σε μνήμες παιδικές, στο προγονικό ενδιαίτημα του παππού και της γιαγιάς.
Ίσως να είναι η ανάγκη για ένταξη σε κάποια συλλογικότητα, η ανάγκη του ανήκειν.
Η πατρωνυμική μας σχέση είναι ο ακούσιος κοινός μας σύνδεσμος (αδέλφια και ξαδέρφια όλοι). 
Παρατεταγμένοι σε σχέση με την κλίμακα του χρόνου, ο Κώστας, η Σοφία, ο Δημήτρης, ο Κώστας, ο Στέργιος, ο Γιώργος, η Δέσποινα, ο Σπύρος, ο Κώστας, ο Βάιος, η Κατερίνα.
Αυτός ο κοινός δεσμός, μας δένει και με τον κοινό φτωχικό τόπο της γενέτειράς μας. Έναν τόπο μεταιχμιακό, που σχετίζεται με το κέντρο της γης, ή την απομόνωση, με την αφθονία, ή την έλλειψη, με την αποφασιστικότητα της άποψης και της ευθύνης ή την ροπή προς το άλλοθι.
Σ’ αυτόν τον τόπο εκτυλίσσονται οι γλυκές – πικρές – γυμνές ιστορίες του καθενός, αλλά και τα κοινά – κρυφά και ωραιοποιημένα ή δραματοποιημένα όνειρα.
Πρωταγωνιστές στην παιδικότητα, στην ανήσυχη εφηβεία, στη νιότη, στην δικαιοδοσία εκπλήρωσης του ονείρου, στην επερχόμενη νομοτελειακά ενηλικίωση, στο αδιέξοδο της θνητότητας, υπομένουμε το ρόλο μας στο χρόνο, και υπηρετούμε το ανερμήνευτο σενάριο της ζωής.
Σαν ο καθένας μας να ζει σε μια φυλακή την οποία έχει επινοήσει ο ίδιος.
Με τη ματιά της εσωτερικής ελευθερίας ξεπροβάλλουν μπροστά οι υπαρξιακές αναζητήσεις.
Στην πάλη για ερμηνευτικό φωτισμό του υπαρκτικού αινίγματος, πρώτο είναι το πρόβλημα της ελευθερίας από τους περιορισμούς που επιβάλλουν στην ύπαρξή μας οι δεδομένες αναγκαιότητες της φύσης μας: η υποταγή στον χρόνο, στον χώρο, στη φθορά, στο θάνατο.
Υπνοβάτες της καθημερινότητας, σφραγισμένοι από την πατρώα ταυτότητα, που μας καθορίζει, μας χαρίζει αλλά και μας καταδυναστεύει δίχως έλεος.
Ακροβάτες σε τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στην προσμονή της απόκτησης και στο φάσμα της απώλειας.
Ορειβάτες της ζωής, συνταιριάζουμε τη σκοτεινότητα του νοήματος με την μελαγχολία του συναισθήματος και την ονειρική υφή των εικόνων με την ακριβή αποτύπωση μιας εμπειρίας, λαχταρώντας τον έρωτα, ενώ δεν μας προσφέρονται παρά μονάχα θλιβερά υποκατάστατά του.

Στέκομαι μπροστά στη φωτογραφία, την κοιτάζω με στοχαστική διάθεση κι αναρωτιέμαι: «Μήπως το μάτι με το οποίο βλέπουμε τον θεό είναι το ίδιο με το οποίο βλέπει ο θεός εμάς;»

επικοινωνιστε μαζι μας