Η Φωτάδα (Τσιάρα)

Το χωριό Φωτάδα, (Τοπική Κοινότητα Φωτάδας - Δημοτική Ενότητα Καλλιδένδρου), ανήκει στον δήμο Τρικκαίων της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, που βρίσκεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.

Η επίσημη ονομασία είναι “η Φωτάδα”. Έδρα του δήμου είναι τα Τρίκαλα και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, η Φωτάδα ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Φωτάδας, του πρώην Δήμου Καλλιδένδρου του Νομού Τρικάλων.

Η Φωτάδα έχει υψόμετρο 127 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, και απέχει από τα Τρίκαλα 12 χιλ., σε γεωγραφικό πλάτος 39,5516101818 και γεωγραφικό μήκος 21,6844014677.

Η Φωτάδα Τρικάλων από ψηλά πλάνα από τον Χρήστο Δημητρούλη μέ το phantom 3

Η Φωτάδα μέχρι το 1928 είχε την ονομασία Τσιάρα, αλλά μετονομάσθηκε την 12 - 3 - 1928 σε Φωτάδα.

Η Κοινότητα της Φωτάδας προήλθε εκ της αποσπάσεώς της από την Κοινότητα Βαλτινού. Τα στοιχεία της αρχικής αναγνώρισης είναι: Κοινότης Φωτάδας, Β.Δ. 24 - 7 - 1950, ΦΕΚ. Α 165 / 1950.

Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν τρεις εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή το όνομα προέκυψε από την λέξη «Τσιάρα» που σημαίνει αφέντισσα.

«Σήκου τσιάρα μ'να στολιστείς - να πας ταχιά στα φώτα

που θα βαφτίσουν το χριστό - είναι μεγάλη δόξα», μας λέει ένα παραδοσιακό τραγούδι.

Κατά τη δεύτερη εκδοχή το όνομα Τσιάρα προήλθε από την βλάχικη λέξη μουτσιάρα που σημαίνει, έλος, βάλτος, τέλμα, βούρκος. Πιθανώς όμως εκ παραφθοράς από Μουτσιάρα να έγινε Τσιάρα.

Κατά μια άλλη, τρίτη εκδοχή το όνομα προήλθε από το επώνυμο «Τσιάρας», ο οποίος παλαιότερα, ήταν ιδιοκτήτης της εκεί κτηματικής περιοχής. Σε μια αχρονολόγητη ενθύμηση ενός Ευαγγελίου του 1768, του ναού Αγίου Δημητρίου Κορακοφωλιάς, του διαλυμένου πλέον οικισμού, αναφέρεται το επώνυμό του. Παρουσιάζουμε την ενθύμηση του Ευαγγελίου όπως ακριβώς είναι γραμμένη:

«Αφηερώθη παρά τώ ζήση τζάρα, είς τήν Εκκλησίαν του αγίου δημητρίου εις χωρίον καρακοφωλιάν της τρίκκης».

Ο μύθος της Φωτάδας

Παλιότερα το χωριό βρίσκονταν σε άλλη θέση, απέναντι από την Σαλαμπριά, όπου διασώζονται ακόμη και σήμερα τα ίχνη του. Όμως λόγω των διαφόρων πλημμυρών του Πηνειού ποταμού αναγκάστηκαν οι κάτοικοι να μετακομίσουν και να εγκατασταθούν στην σημερινή θέση.

Ο προσδιορισμός της αρχαιότητας του χωριού Φωτάδα, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ανάγεται στην μετά Βυζαντινή εποχή.

1) Στην (χειρόγραφη) πρόθεση 39 της Μονής του Δούσικου 1530 - 1697 στο φύλλο 25β υπάρχει το χωριό Φωτάδα με τον τύπο του τοπωνύμιου Τζιάρα, με 7 αφιερωτές. Αθανασίου. παναγιώτη. δημητρίου. ρήζου. πούλου. τριγώνας. Νίκου.

2) Στην πρόθεση 421, του έτους 1592, του Μεγάλου Μετεώρου, στο Φ. 21β, αναφέρεται η Φωτάδα με τον τύπο του τοπωνύμιου ΤΖΗΑΡΑ (Τσιάρα), με 4 αφιερωτές και με άλλους 17 μεταγενέστερων εποχών.

3) Στην πρόθεση 215 της Μονής του Βαρλαάμ, η οποία είναι γραμμένη από το 1613 / 1614 έως τον 19ο αιώνα, στο φύλλο 9 αναφέρεται η Φωτάδα με τον τύπο του τοπωνύμιου Τζάρα, με δύο αφιερωτές, μαργάρος. κώνστα.

4) Επίσης αναφέρεται ως Τζιάρα με 3  σπίτια κατά την καταγραφή του βιλαετίου Τρίκκης και Σταγών στις 29 Σεπτεμβρίου 1820.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό κτίστηκε στο τέλος του 19ου αιώνα από τον Αγά Ετσμετίν.

Στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο Ιερός ναός του Αγίου Ευθυμίου όπου στην μνήμη του, στις 20 Ιανουαρίου εορτάζει και πανηγυρίζει το χωριό.

Ο πληθυσμός κατά τις απογραφές:

 έτος          πληθυσμός

 1881..........195   κατ.

 1920..........242   κατ.

 1928..........280   κατ.

 1940..........346   κατ.

 1951..........387   κατ.

 1971..........468   κατ.

 1991..........499   κατ.

Το φωτογραφικό υλικό είναι από την ιστοσελίδα του Facebook «Αγαπάμε Φωτάδα Τρικάλων»